Znate li šta je to ENDOMETRIOZA?
Nazivaju je i tihim uzrokom neplodnosti a pogađa preko 170 miliona žena na svijetu.
Endometrioza je oboljenje koje nastaje kada se sluznica materice koja se normalno nalazi unutar materice nađe na pogrešnom mjestu, tj. van materice.
Pošto izaziva hroničan bol i priraslice u reproduktivnom dobu žene, tim uništava zdravo tkivo jajnika te smanjuje broj jajnih ćelija i njihov kvalitet. Pored izuzetnih bolova koje žene koje pate od endometrioze trpe kada imaju menstruaciju ili ovuliraju, izrazito bolne im mogu biti i urinacija i defekacija. Međutim, najveći problem koji ovo oboljenje izaziva je još ozbiljniji – naime, endometrioza smanjuje plodnost.
Naime, ustanovljeno je da do 50% žena koje su neplodne imaju endometriozu.
Tačan uzrok nastanka endometrioze je i dalje nepoznat, no postoji više teorija. Jedna od najopštije prihvaćenih jeste teorija retrogradne menstruacije, kojom se objašnjava da prilikom grčenja materice tokom menstruacije jedan dio krvi normalno ide u vaginu te se tako izbacuje iz tijela. Međutim, drugi dio kroz jajovod odlazi u trbušnu duplju gdje izaziva takozvanu sterilnu upalu, koja u finalnom stadijumu izaziva međusobno sljepljivanje tkiva materice, jajnika, jajovoda pa čak i crijeva.
Najpouzdaniji način dijagnostifikovanja endometrioze je laparaskopija gdje se ulazi u trbuh i, pod kontrolom kamere, uzima se uzorak koji se šalje na patohistološku dijagnostiku.
U slučaju da je utvrđena endometrioza, laparaskopski se odstranjuje žarište endometrioze koje najčešće bude na trbušnoj ovojnici, ligamentima, jajniku, mokraćnom mjehuru i debelom crijevu. Nakon operacije idealno je dopustiti jajnicima da se smire u smislu prestanka proizvodnje menstruacije na izvjesno vrijeme. Prirodni način za postizanje tog stanja jeste trudnoća, koja je i primarni savjet ljekara.
Alternativno, pacijentkinjama se mogu propisati i kontraceptivne pilule koje će spriječiti menstruaciju. One se mogu dobiti u oralnoj (pilule) ili dermalnoj formi (flasteri), ali i u obliku vaginalnog implantata nalik na spiralu koju postavlja ginekolog.
Na konferenciji za štampu koju su organizovali povodom evropske nedjelje endometrioze, bolnica „Jelena“ je, između ostalog, predstavila i sopstvenu statistiku. Naime, u periodu od 9 godina (2011-2019) oni su uradili 503 laparaskopske operacije. Endometrioza je dijagnostifikovana kod čak 61 operisane pacijentkinje (12.7%). Od njih, 17 pacijentkinja sa endometriozom su bile infertilne (27.8%). Nakon operativnog zahvata, 4 pacijentkinje su spontano uspjele ostati trudne (24%).
Endometrioza se može javiti u IV stadijuma, od kojih je I najblaži, a IV najteži. Bolnica „Jelena“ je prezentovala i sopstvene rezultate prema zastupljenosti stadija endometrioze po ASRM klasifikaciji: IV stepen zastupljenosti 72%, III stepen zastupljenosti 18%, i II stepen zastupljenosti 10%.
Važno je napomenuti i da pacijentkinje sa početnim stadijumima endometrioze mogu spontano ostati trudne prirodnim putem, dok je u poodmaklim fazama nerijetko neophodna i stručna pomoć. Usljed bliske povezanosti ovog oboljenja sa menstruacijom, simptomi i tegobe endometrioze se prirodno ublažavaju i nestaju nakon ulaska žene u menopauzu.
Zato ne čekajte! Bolne ovulacije, menstruacije i polni odnosi nisu nešto što treba trpiti i zanemarivati. Kao i sva druga oboljenja, i endometrioza se uspješnije liječi što se ranije uoči. Nemojte zanemarivati svoje simptome: potražite pomoć ginekologa i ublažite svoje tegobe.
