Tajna dugovječnosti? Četverominutni intezivni trening može vam pomoći

Jedno od najvećih i najdugotrajnijih ispitivanja do danas sprovedeno, odnosi se na vježbanje i smrtnost. Ova studija pokazuje da je malo vjerovatno da će stariji muškarci i žene, koji su aktivni na bilo koji način, prerano umrijeti.

Ispostavilo se da ako su neke od tih vježbi intenzivnije, rizik od ranog mortaliteta opada, a kvalitet života ljudi raste. Dakle, naučnici smatraju da je aktivnost garant dužeg životnog vijeka.

Međutim, skoro sve ove studije sprovođene su tako da su naučnici posmatrali živote ljudi u određenom trenutku, utvrđivali koliko se kreću i kasnije provjeravali da li su i kad preminuli.

Takve studije mogu precizno utvrditi povezanost između vježbanja i životnog vijeka, ali ne mogu dokazati da kretanje zapravo dovodi do toga da ljudi žive duže, već samo da su aktivnost i dugovječnost povezani.

Foto: Canva

Da bi saznali da li vježbanje direktno utiče na dugovječnost, istraživači bi morali da upišu dobrovoljce u dugoročna, randomizirana, kontrolisana ispitivanja u kojima neki ljudi vježbaju na različite načine ili uopšte ne vježbaju.

Tada bi istraživači morali da prate ove ljudi godinama, sve dok veliki broj ne umre kako bi se omogućilo statističko poređenje grupa.

Međutim, takve studije su zastrašujuće složene i skupe i to je jedan od razloga zašto se one rijetko sprovode. One takođe mogu biti ograničene, jer tokom tipičnog eksperimenta malo odraslih ljudi može umrijeti.

Ovo je problematično za naučnike koji se nadaju da će proučavati smrtnost – ali sa oskudnim smrtnim ishodima oni ne mogu dokazati da li vježbanje ima značajan uticaj na životni vijek.

Te prepreke nisu odvratile grupu naučnika koji rade na Norveškom univerzitetu za nauku i tehnologiju u Trondheimu. Sa kolegama iz drugih institucija, proučavali su uticaje različitih vrsta vježbanja na srčane bolesti i kondiciju i znali su da je očigledni sljedeći korak pogled na dugovječnost. Prije skoro 10 godina počeli su da planiraju studiju koja je objavljena u oktobru u “The BMJ”.

Njihov prvi korak bio je da pozovu svakog sedamdesetogodišnjaka u Trondheimu da učestvuje. Studije smrtnosti koje uključuju starije ljude najvjerovatnije će dati korisne podatke, obrazložili su naučnici, jer će realno biti više smrtnih slučajeva nego među mladima, što omogućava upoređivanje razlika u dugovječnosti između studijskih grupa.

Foto: Canva

Više od 1.500 žena i muškaraca prihvatilo je ovu studiju. Ovi volonteri su, generalno, bili zdraviji od većine sedamdesetogodišnjaka. Neki su imali srčana oboljenja, rak ili neka druga stanja, ali su bili aktivni – najčešće su šetali.

Malo njih je bilo gojazno. Svi su se složili da započnu ili nastave redovno da vježbaju tokom narednih pet godina.

Naučnici su testirali trenutnu aerobnu spremnost svih, kao i njihove subjektivne osjećaje u pogledu kvaliteta njihovog života, a zatim su ih nasumično rasporedili u tri grupe.

Prva grupa, kontrolna, pristala je da slijedi standardne smjernice aktivnosti i šetanja ili da ostane na neki način u pokretu većinu dana. Naučnici su znali da etički ne mogu tražiti od svoje kontrolne grupe da sjedi pet godina.

Druga grupa je započela umjereno vježbanje tokom dugih sesija od 50 minuta dva puta nedeljno. I treća grupa je započela program intervalnog treninga visokog intenziteta dva puta nedeljno, tokom kojeg su četiri minuta vozili bicikl ili trčali napornim tempom, sa četiri minute odmora, i to su sve ponavljali četiri puta.

Gotovo svi su se držali dodijeljene rutine 5 godina, čitavu vječnost u nauci, povremeno se vraćajući u laboratoriju radi prijava, testova i grupnih treninga pod nadzorom.

Tokom tog perioda, naučnici su primjetili da se mali broj učesnika u kontrolnoj grupi bavio intervalnim časovima u lokalnim teretanama, samoincijativno i očigledno iz zabave. Ostale grupe nisu promjenile svoju rutinu.

Nakon pet godina, naučnici su provjerili matične knjige umrlih i otkrili da je oko 4,6% svih prvobitnih dobrovoljaca preminulo tokom studije, što je manji broj nego u široj norveškoj populaciji 70-godišnjaka, što ukazuje da ovi aktivni stariji ljudi žive duže od ostalih svojih godina.

Takođe su pronašli zanimljive, neznatne razlike između grupa. Muškarci i žene u grupi sa visokim intenzitetom imali su oko 2% manje šanse da umru za razliku od onih u kontrolnoj grupi, a 3% manje vjerovatnoće da će umrijeti od onih u grupi sa umjerenim vježbanjem.

Zapravo je bilo vjerovatnije da će ljudi iz grupe sa umjerenim vježbama prije preminuti u odnosu na one iz kontrolne grupe.

Muškarci i žene iz intervalne grupe su bili fizički spremniji i prijavili su veće poboljšanje kvaliteta života od ostalih dobrovoljaca.

Dorthe Stensvold, istraživačica sa Norveškog univerziteta za nauku i tehnologiju, koja je vodila novo istraživanje, intenzivni trening, i koji je bila dio rutine intervalnih i kontrolnih treninga, ističe: “Vježbanje nije lijek”.

Foto: Canva

Neki ljudi su i dalje bolovali i umirali, bez obzira na njihov program vježbanja. Ali, niko nije umro tokom vježbanja. Ova studija se takođe fokusirala na Norvežane.

Ali, dr Stensvold vjeruje da poruka studije može biti široko primjenjiva na skoro sve nas:

”Moramo pokušati uključiti vježbe visokog intenziteta. Intervali su sigurni i izvodljivi za većinu ljudi.

A dodavanje života godinama, ne samo godina životu, važan je aspekt starenja, a veća kondicija i kvalitet života povezani su sa treningom visokog intenziteta – a to u ovoj studiji predstavlja važan nalaz”.