10 filmova koji odlično prikazuju psihička oboljenja i njima bliske poremećaje

Stigmatizovana, pogrešno shvaćena, a ponekad i zastrašujuća, ova oboljenja mogu veoma lako biti pogrešno prikazana. Baš zbog toga je bitno da se filmovi bave ovom tematikom i da to rade na pravi način. U ovoj listi se nalaze neki koji to rade baš tako.

Ova djela ne izvrću činjenice zarad šokantnog efekta, u njima nema mahnitih ubica ili čudnih heroja. Bilo koji pristup da su izabrali – bezazlen, žestok ili apstraktan – ovo su djela koja razumiju ozbiljnost teme koju istražuju, te joj iskazuju zasluženo poštovanje.

“Smrt nedužnih” (“The Virgin Suicides”)

Priča: Baziran na romanu Džefrija Judženidisa (Jeffrey Eugenides), ovaj film priča priču o pet tinejdžerki (sestara) u kućnom pritvoru, u koji su ih stavili njihovi religiozni roditelji nakon što je jedna od njih izvršila samoubistvo.

Čime se zapravo bavi: Brutalni film Sofije Kopole (Sofia Coppola) ne bježi od realističnog prikaza depresije. U slučaju sestara Lizbon, ona se pretvori u grupno iskustvo koje vodi do kreacije tragičnog pakta o izvršenju suicida. Stanje je usaglašeno sa pubertetom i odrastanjem, a prikazuje i kako ljudi sa strane (u filmu, grupa dječaka kojima se sviđaju djevojke) ponekad ne razumiju u kojoj mjeri su osobe mentalno pogođene.

“Moramo da pričamo o Kevinu” (“We Need to Talk About Kevin”)

Priča: I ovdje se radi o adaptaciji romana, ali u ovom slučaju pisac je Lajonel Šrajver (Lionel Shriver), a njegovo djelo govori o majci koja pokušava da se pomiri sa strašnim zločinom koji je počinio njen sin.

Čime se zapravo bavi: Ovaj film fantastično prikazuje potencijalne tragične posljedice asocijalnog poremećaja ličnosti i njegov uticaj na one koji su najbliži osobi koja od njega pati. Bitno je da se bavi ovom temom na ljudski način, ne koristeći je da bi izazvao šok kod gledalaca. Osim toga, Ezra Miler (Ezra Miller) je fenomenalan u ulozi problematičnog Kevina, a Svinton (Tilda Swinton) u roli njegove empatične i uvjerljive majke.

“Sati” (“The Hours”)

Priča: Ovo ostvarenje bilježi život tri žene, tri različite generacije na koje je uticao roman “Gospođa Dalovej” (“Mrs. Dalloway”), uključujući i autorku Virdžiniju Vulf (Virginia Woolf).

Čime se zapravo bavi: Radi se o adaptaciji romana Majkla Kaningema (Michael Cunningham), koji mu je donio i Pulicerovu nagradu. “Sati” prikazuju kako psihičke bolesti, uključujući depresiju i bipolarni poremećaj, mogu dovesti do samoubistva. Počinje i završava se samoubistvom književnice Vulf, a prikazuje i trudnu domaćicu Lauru, koja razmatra mogućnost oduzimanja sopstvenog života. Uloga Virdžinije Vulf je Nikol Kidman (Nicole Kidman) donijela Oskara za najbolju glumicu.

“Šta izjeda Gilberta Grepa” (“What’s Eating Gilbert Grape”)

Priča: Kada ljubav uđe u njegov život, Gilbert mora da prilagodi način na koji se brine o svom mlađem bratu i gojaznoj majki.

Čime se zapravo bavi: Još jedna adaptacija romana, ovoga puta pisca Pitera Hedžiza (Peter Hedges). U ovom filmu vidimo mladog Leonarda Dikaprija (Leonardo DiCaprio) kako briljira u jednoj od svojih prvih uloga, tumačeći lik Arnija, koji pati od nekoliko poremećaja u razvoju, uključujući i autizam. Prikazana je i depresija, od koje pati Boni, njihova majka, koja je odustala od života nakon samoubistva njihovog oca.

“Doni Darko” (“Donnie Darko”)

Priča: Progonjen vizijama sa ogromnim zecom, tinejdžer biva izmanipulisan da izvrši nekoliko zločina, jer se boji da je kraj svijeta blizu.

Čime se zapravo bavi: Ovaj kultni klasik je otvoren za razne interpretacije, ali može služiti kao dobrodošao i uvjerljiv primjer kako šizofrenija može da utiče na nekoga bez nasilnog ishoda. Kako se čini, Doni se na kraju žrtvuje za dobro svoje porodice i drugih ljudi oko njega. To možda nije ono što se stvarno dešava, ali u tome je ljepota ovog filma – u Donijevim smo cipelama, i čak ni mi ne znamo u šta da vjerujemo.

 “I dalje Alis” (“Still Alice”)

Priča: Život profesorice lingvistike je uništen kada otkrije da ima Alchajmerovu bolest.

Čime se zapravo bavi: Najdirljiviji segment ovog djela je tačan prikaz Alchajmerove bolesti u jednoj porodici. Iako se ne radi o psihičkoj bolesti, film na osjetljiv način prikazuje uticaj koji ovakva bolest može imati na mentalno zdravlje. Ističe se i uloga mlađe kćerke Lidije koju igra Kristen Stjuart (Kristen Stewart), jer film ne ide lakšim putem kad je u pitanju njena reakcija na majčinu dijagnozu.

“Prekinuta mladost” (“Girl, Interrupted”)

Priča: Zasnovan je na memoarima Suzen Kejsen (Susanna Kaysen), u kojima piše o svom boravku u bolnici za psihijatrijske bolesti tokom 18 mjeseci.

Čime se zapravo bavi: Budući da je mjesto radnje ovog filma institucija, otvorena je mogućnost prikaza raznih psihičkih stanja i oboljenja, uključujući i granični poremećaj ličnosti, te se pokazao kao snažno istraživanje menttalnih oboljenja i njihovog liječenja. Sa druge strane, autorka memoara Kejsen navodno nije zadovoljna krajnjim rezultatom.

“Kišni čovjek”  (“Rain Man”)

Priča: Kada njihov otac umre, sebični prodavac automobila sazna da ima autističnog starijeg brata koji je naslijedio svu njegovu imovinu.

Čime se zapravo bavi: “Kišni čovjek” je dobio četiri Oskara, uključujući onaj za glavnu mušku ulogu, koji je otišao Dastinu Hofmanu (Dustin Hoffman) za fantastično odigranog autističnog Rejmonda. Autizam spada u razvojne poremećaje, a ne psihičke bolesti, ali film ostaje jedno od ključnih ostvarenja u podizanju svijesti o ovom stanju, jer se radi o jednom od najznačajnijih prikaza autizma na velikom platnu.

 “Memento”

Priča: Čovjek koji pati od gubitka kratkotrajnog pamćenja traga za ubicom svoje žene, koristeći bilješke, fotografije i tetovaže.

Čime se zapravo bavi: Hvaljen od strane profesionalaca zbog tačnog prikaza anterogradne amnezije (nemogućnost prebacivanja informacija iz kratkoročnog u dugoročno pamćenje), “Momento” koristi nelinearnu strukturu da prikaže efekat stalne sadašnjosti, koji se javlja kod ovog stanja. Iako rasprava o mentalnom zdravlju nije primarni fokus ovog djela, ono odlično funkcioniše i kao uzbudljiva i promišljena misterija, koliko i kao realističan film o načinu na koji funkcioniše memorija.

Izvor: Bosonoga.com