Dok smo bile tek male curice, majke i bake su nam pričale koliko je brak lijepa zajednica.
“Važno je da se poštujete i volite”, govorile su.
Onda dođu djeca pa život postane bogatiji. Zajednica raste i razvija se, porodica postaje mjesto gdje se uvijek vraćamo. Jer, gdje je ona, tu je dom. Zaista, sve izgleda kao bajka.
Ali, posljednjih godina priča o braku se razvodnila. Sve više čitamo o svađama koje završavaju kobno, o psihičkom nasilju supružnika, o tome kako sve to trpe i gledaju djeca. Te posljedice ostaju duboke, kao rane.
Evropa, čini se, više neće da trpi. Polako okreće leđa braku, jer mu ne vjeruje.
A zbog čega sve to?
Žene su se osnažile, više ne zavise od muževog novčanika, a ni od njegove volje. Više nema muških i ženskih poslova, žene odavno nisu nježniji pol već onaj koji je u stanju žestoko da zapne. Isto tako, nisu odustale od romantike, čvrstih zagrljaja, ali sve to može i bez ovjerenog papira.
S druge strane, ni muškarci ne žele da im se nameće mišljenje, ne žele zvocanja i sve je više onih koji ljubomorno čuvaju slobodu.
Stari uglavnom vole da kažu da danas niko nikoga neće da trpi. Patrijarhalne stege su popustile, ništa lakše nego se razvesti.
To je upravo potkrijepila i statistika. Evropljani sve manje stupaju u brak i sve češće se razvode. Najveći broj sklopljenih brakova zabilježen je u Litvaniji (6,9 na hiljadu stanovnika), a najmanji u Bugarskoj i Sloveniji (tri braka na 1 000 stanovnika). Kipar sa 6,4 braka na 1 000 stanovnika i Malta sa 6,1 pri vrhu su zemalja u kojima se brak još cijeni, dok stopa sklopljenih brakova opada u Portugalu, Italiji i Luksemburgu.
Zvanični podaci EU pokazuju da je tokom 2011. godine, 2,1 milion parova sklopilo brak unutar dvadeset i osam zemalja Unije, što odgovora broju od 4,2 braka na 1 000 stanovnika, a to je dosta manje od stope 5,2 na 1 000 stanovnika koja je zabilježena 2000. godine. S druge strane, 2011. godine zabilježen je gotovo milion razvoda u EU.
Iako brak polako “izlazi iz mode”, u nekim EU zemljama on je i dalje dominantan oblik zajednice pa je tako više od 55 odsto populacije starije od dvadeset godina unutar EU ipak u braku. Ljubomorno ga čuvaju parovi sa Malte i Kipra – 64,6 odsto populacije starije od dvadeset godina te Grci sa 62,4 odsto, Rumuni 61,1 odsto i Poljaci 60,8 odsto. Tu vrstu “stege” ne vole Estonci – 41,5 odsto populacije starije od dvadeset godina, Šveđani 43,9 odsto, Letonci 46,9 odsto, Mađari 47,7 odsto, Finci 48,3 odsto, Slovenci 49,9 odsto.
Iako BiH nije dio ove slike, sve češće po čaršijskim krugovima slušamo o razvodima poznanika.
Posljednji naši statistički podaci pokazuju da se godišnje razvede 2 600 parova.
Međutim ni razvodi, kao ni svadbe, nisu besplatni pa oni koji zajedničkom životu okreću leđa moraju platiti. Razvod košta i do 1 000 KM.
BiH poznavaoci prilika kažu da se najviše razvoda dešava od pete godine braka i, uglavnom, to su mlađi bračni parovi.
Činjenica je nekoliko – mladi ulaze nespremni u brak, imaju nerealna očekivanja, nisu spremni za kompromis, ne kominiciraju otvoreno, loša ekonomska situacija s kojom dolazi pritisak samo su neki od razloga za razvod.
Brojevi su brojevi i ostavimo ih nauci. Brak je divna zajednica koju svakodnevno treba njegovati ljubavlju i razumijevanjem. Lijepo je, nakon nakon napornog radnog dana, doći kući u kojoj su zidovi tu da vas zaklone od elementarne nepogode, a zagrljaj taj koji će vas zakloniti od tuge, izliječiti od umora… Ljepše je kada sve prepreke prolazite zajedno i kada se svaka radost dijeli na pola. Tada, zapravo, postaje još veća.
Jedan osmijeh rodiće dva, dva će roditi četiri…
Neka se zidovi tresu od sreće i smijeha.
Neka pobijede brak i ljubav!
Evropa neka priča statistikom, BiH to može bolje!
