Istraživačka malteška novinarka Daphne Caruana Galizia (53), koja je cijelom svijetu obzdanila povezanost svoje zemlje sa aferom “Panama papers”, ubijena je u mjestu Bidnija. Pod njeno auto podmetnuta je bomba, koja je eksplodirala tokom vožnje.
Premijer Malte Joseph Muscat okarakterisao je njenu smrt kao varvarski napad i udar na slobodu govora. Prilikom osude njenog ubistva, samu novinarku je opisao kao jednu od njegovih najvećih kritičarki, kako na političkom, tako i na ličnom nivou. Kaže da je od američke vlade i agencije FBI tražio pomoć u rasvjetljavanju ovog zločina.
Zanimljivo je da je Caruana Galizia tokom istraživanja otkrila i objavila da je Muscatova žena Michelle, koja je takođe zaposlena u vladi Malte, imala kompanije u Panami, raju za ljude koji izbjegavaju plaćanje poreza. Naravno, bračni par Muscat je demantovao te tvrdnje.
Opozicioni lider Adrian Delia okarakterisao je napad kao političko ubistvo.
Prozvana je najkontroverznijom novinarkom sa Malte, a opisivali su je kao WikiLeaks sadržan u jednoj ženi. Karijeru je započela kao kolumnistkinja u maltaškom časopisu Sunday Times 1987. godine. Kasnije je postala pomoćnica urednika časopisa Independent, kao i kolumnistkinja za to izdanje. Posljednjih godina je vodila svoj blog pod nazivom Running Commentary, koji je dnevno posjećivalo i po 400.000 ljudi, što je skoro pa cijela populacija Malte.
Magazin Politico proglasio je Caruanu Galizia za jednu od 28 ljudi koji oblikuju i potresaju Evropu. U publikaciji je navedeno da niko nije oslobođen njenog unakrsnog, digitalnog ispitivanja, te da je njen jezik uvijek opasan.
Zbog tekstova na blogu Running Commentary su je tužili za klevetu, a dvije sedmice prije ubistva se žalila policiji da dobija prijetnje. Njena porodica tražila je da se sudija Consuelo Scerri Herrera smijeni sa ovog slučaja, jer je vodila sudske postupke protiv novinarke u tužbama zbog klevete.
Iza sebe je ostavila supruga i tri sina, od kojih je Matthew bio dio tima istraživačkih novinara koji su osvojili Pulicerovu nagradu za priču o aferi “Panama Papers”.
Veza sa aferom “Panama Papers”
Caruana Galizia prva je izvijestila da malteški su ministar Konrad Mizzi i šef premijerovog kabineta Keith Schembri povezani sa aferom koja je uzdrmala moćnike širom svijeta. Čak dva mjeseca prije globalne afere, objavila je su Mizzi i Schembri imali fondove na Novom Zelandu, putem kojih su osnovane kompanije u Panami.
“Potpuno sama je dovela vladu Malte na ivicu kolapsa”, napisao je Politico EU.
Ove godine je otišla korak dalje i dokazala da je vlasnica kompanije Egrant iz Paname ustvari premijerova žena Michelle Muscat. Ovi navodi su donijeli opšte izbore u junu, izvijestio je Times of Malta.
U februaru ove godine je za samo 36 sati prikupljeno oko 70.000 evra za podršku njenom radu, kako bi uspjela da plati kazne zbog presude za klevetu. Naime, tužili su je ministar ekonomije Chris Cardona i zvaničnik Joseph Gerada. Povod za to bili su tekstovi u kojima je Caruana navela da su njih dvojica tokom zvanične posjete njemačkoj vladi takođe posjetili bordel u gradu Velbert. Novac za podršku novinarki prikupljen je putem crowdfunding stranice, a učestvovalo je 1.225 ljudi, koji su donirali između 3 i 1.000 dolara.
“Ljudi su mi i lično davali donacije. Jedan čovjek je donio 5.000 evra, drugi 1.000 evra, treći 2.000… Jedan stariji par se 90 minuta vozio autobusom da bi mi predao 5 evra”, navela je ona.
Višak prikupljenog novca uplaćen je dondaciji Dar Merħba Bik, koja se brine o žrtvama porodičnog nasilja.
“Hvala svima koji su ministra ekonomije sa dva prsta”, napisala je Caruana Galizia.
Posljednji blog objavila je sat vremena prije smrti. Tekst pod nazivom “Lopov Schembri je danas na sudu tvrdio da nije lopov” odnosio se na povezanost sa aferom “Panama Papers”.
“Prevaranti su na sve strane, situacija je očajna. Gospodin Schembri tvrdi da nije korumpiran, iako zajedno sa omiljenim ministrom Konradom Mizzijem ima tajnu kompaniju u Panami”, napisala je ona.
Nakon sat vremena je ubijena.
Naslovna fotografija: Times of Malta
