Poznata srpska pjevačica Slađana Milošević preminula je u Zemunskoj bolnici.
Tačan uzrok smrti još uvek nije zvanično poznat, a phevačica je prošle godine, nakon hospitalizacije zbog lošeg zdravstvenog stanja, objelodanila da boluje od tzv. Sjogrenovog sindroma.
“Njena simptomatologija i način lečenja i dalje su nepoznati mnogim doktorima. Često je svode na pojednostavljeni imunološki poremećaj, a ona je u stvari smrtonosna. Nažalost, bolest je veoma teška, sa brojnim imunološkim promenama. Napada sve telesne sisteme. Jedino kineska tradicionalna medicina može pomoći, jer od ranih dana tretira čoveka kao jedinstvenu celinu. U zapadnoj medicini jedino psihosomatika ima takav pristup. Čovek je jedinstvo tela i psihe i samo tako se može lečiti”, rekla je pjevačica tada za “Gloriju”.
Šta je Sjogrenov sindrom?
Sjogrenov sindrom ili autoimuna egzokrinopatija je hronična autoimuna bolest i inflamatorno oboljenje sa proliferacijom limfocita koji progresivno uništavaju egzokrine žlijezde.
Prema pisanju “E-klinike” u pitanju je autoimuno oboljenje kod koga dolazi do stvaranja antitijela na sopstveno tkivo egzokrinih žlijezda i posljedično njihove destrukcije.
Manifestuje se suvoćom sluzokoža i konjuktiva i može da bude primaran (ako nisu prisutna druga autoimuna oboljenja) ili sekundaran – ukoliko je povezan sa drugim imunološkim bolestima poput lupusa i reumatoidnog artritisa.
Najčešće se javlja kod žena i to u kasnijem životnom dobu između 40. i 60. godine života.
Tačan uzrok Sjogrenovog sindroma nije poznat i pored toga što je on predmet interesovanja mnogih naučnika i sprovodenih brojnih istraživanja. Dovodi se u vezu sa genetskom predispozicijom za nastanak autoimunih bolesti, kao i sa hormonima, gdje estrogen može da igra značajnu ulogu, s obzirom na to da se predominantno javlja kod žena.
Kod ovog sindroma u žlijezdama koje imaju ulogu da stvaraju pljuvačku, suze, vaginalni sekret i druge sekrete dolazi do stvaranja zapaljenja zbog koga zdravo žljezdano tkivo biva zamijenjeno tkivom koje nije funkcionalno, što dovodi do suvoće u očima, ustima , koži, vagini i gastrointestinalnom traktu. Suvoća stoga često otežava i gutanje hrane, dok se u crijevima može pojaviti i simptom sličan sindromu iritabilnog kolona.
Simptomi Sjogrenovog sindroma
Suvoća usta, odnosno kserostomija je jedan od ključnih sindroma. Često ne može da se isprovocira lučenje pljuvačke kiselom hranom ili bombonama. Takođe se javlja i suvoća očiju i drugih sluznica kao što su nos, dušnik, vagina.
Neki od simptoma koji su takođe česti su umor, dekoncentracija i loše raspoloženje, kao i kožni osip nakon izlaganja suncu i bol u mišićima i zglobovima.
Moguća je poajava i drugih sistemskih komplikacija poput pojave artritisa, plućnih smetnji, ali i neuroloških smetnji. Zabilježeni su i tzv. “Reynolds-ov” sindrom, bubrežna oboljenjai “MALT” limfom.
Promjene u plućima najčešće su izazvane keratotraheitisom (kao posljedica suvoće bronhijalne sluzokože) i manifestuju se u obliku suvog kašlja i infekcija respiratornih puteva.
Želudačni simptomi su obično vidljivi kao atrofički gastritis sa gastroezofagealnim refluksom i ezofagitisom. Zbog usporenog procesa varenja, bolesnici sa Sjogrenovim sindromom imaju česte manifestacije usporenog (odloženog) pražnjenjenja želuca koje mogu izazvati osjećaj sitosti, nelagodnost u vidu težine i mučnine u gornjem dijelu stomaka i nagon na povraćanje.
Rkeđe su u ovoj bolesti prisutni simptomi akutnog pankreatitisa, hepatomegalije i splenomegalije istovremeno sa primarnom bilijarnom cirozom jetre i hepatitisom.
Srčani simptomi mogu biti izazvani perikarditisom i plućnom hipertenzijom. Tu su i promjene na koži koje karakteriše prije svega suvoća kože, koju prate i druge kožne promjene kao što su dermatitis, svrab, kožni čir, anularni eritem (crvenilo)… Uz alopecija, vitiligo, mogu da se pojave i čirevi na zadnjem dijelu tvrdog nepca, usnama, desnima i jeziku.
Neurološki simptomi su vidljivi na centralnom nervnom sistemu i kičmenoj moždini, a manifestuju, prema pisanju Vikipedije, kao mielopatija, optička neuropatija, mišićni grčevi, diskretne kognitivne disfunkcije i psihijatrijske manifestacije (psihoza, depresija i čak i 80 odsto slučajeva). U nekim slučajevima javlja se i epilepsija. Kao senzorni poremećaji mogu se javiti i simptomi u obliku distalnih parestezija, a moždane neuropatije se mogu javiti u obliku trigeminalne neuropatije ili paralize živca lica (facijalnog živca).
Kako se dijagnostikuje?
Iako Sjogrenov sindrom spada u često autoimuno reumatsko oboljenje, nerijetko ostaje nedijagnostikovano i neadekvatno liječeno. Iz tog razloga može da se dogodi da pacijenti izgubi zube ili da mu se stvori ulcer u oku, što može trajno da im oštetiti vid.
Dijagnoza se uglavnom postavlja na osnovu anamneze, odnosno ukoliko tegobe traju duže od tri mjeseca, kao i ispitivanjem funkcije pljuvačnih žlijezda putem testova koji će da potvrde kserostomiju (suvoću usta).
Pacijent se takođe šalje na oftalmološke preglede i ispitivanje funkcije suznih žlijezda, odnosno takozvani “Schirmerov” test. Rade se i serološke analize i krvna slika. Nerijetko ljekari nalažu i biopsija malih žlijezda usne ili obrazne sluzokože.
Na koji način može da se liječi?
Liječenje Sjogrenovog sindroma je uglavnom simptomatsko i podrazumijeva upotrebu vještačkih suza, vještačke pljuvačke, nazalnog spreja, često uzimanje vode, bombona bez šećera i losiona za kožu.
Redovne posjete stomatologu su tu veoma bitne jer se na taj način, zbog nedostatka pljuvačke, kontroliše nastanak karijesa i parodontalnih oboljenja. Besprijekorna oralna higijena i upotreba antiseptičnih rastvora mogu da imaju presudni uticaj u prevenciji mnogih oralnih komplikacija.
Ljekar može da propiše i određene lijekove koji posješuju lučenje pljuvačke i suza u izvesnom stepenu.
Preporučuje i se i izbkegavanje jakih sapuna, suve klime, kao i konzumiranje alkohola i cigareta.
Prognoza bolesti
Iako u načelu ima dobru prognozu, nastanak Sjogrenovog sindroma obično je povezan sa drugim bolestima, pa je i prognoza direktno povezan sa tim bolestima (npr. lupus, limfom i slično.
Infekcija parotidne žlijezde je jedna od češćih komplikacija koja se karakteriše otokom, bolom, crvenilom, toplotom na jednoj strani lica, iznad zahvaćene parotidne žlijezde, ponekad praćena sa povišenom telesnom temperaturom.
Tu su i parotidni tumori, kada jedna od parotidnih žlijezde može ekstremno da se uveća i postati nenormalno teška.
Često se dešavaju i problemi u potomstvu, jer djeca koju rađaju žene sa sindromom imaju veći rizik, u odnosu na ostalu novorođenu djecu, da obole od lupusa i urođenog srčanog bloka. (Ona.rs)
